Świadome podróżowanie
Miesiąc temu nikomu nie przyszłoby do glowy, ze może przyjść dzień, kiedy turystyka niemalże całkowicie stanie w miejscu. A jednak z takiej rzeczywistosci piszę tego posta.
Ziemia pierwszy raz od bardzo dawna ma chwilę wytchnienia, krótki moment na regenerację środowiska. Uginające się zazwyczaj od turystów miejsca świecą pustkami, nikt z nas w tej chwili nie planuje podróży.
W końcu jednak wszystko wróci do normy, znowu zaczniemy masowo przemieszczać się po świecie, atrakcje zapełniać zwiedzającymi. Wrócą dotychczasowe wyzwania turystyki i będą rosnąć wraz z nieustannie rosnącą liczbą podróżujących. Dzisiaj, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, potrzebujemy świadomych i etycznie postępujących turystów.
W poniższym poście zebrałam 17 kroków, które uważam za ważne w odpowiedzialnym odkrywaniu świata. Nawet jeżeli nie wszystko wychodzi Wam świetnie – nie musi. Warto jednak być świadomym i starać się podróżować zostawiać za soba coraz mniejszy ślad.
Świadome podróżowanie – kroki do bycia odpowiedzialnym turystą
1. Nie korzystaj z atrakcji wykorzystujących zwierzęta
Selfies z tygrysem, oglądanie tańczących małp, przejażdżka na słoniu, pokaz delfinów w delfinarium. Oto kilka z turystycznych atrakcji, za pomocą których wspierasz okrucieństwo w stosunku do zwierząt. I choć coraz więcej się o nich mówi, fakt, że wciąż istnieją oznacza, że nadal jest na nie popyt. Jeżeli nie masz 99% pewności co do tego, jak wygląda traktowanie zwierząt w miejscu, które planujesz odwiedzić – zrezygnuj z atrakcji. Świadome podróżowanie to wykazywanie się szacunkiem do zwierząt ponad własną rozrywkę.
2. Targuj się sprawiedliwie
Targowanie jest nieodłącznym elementem podróżowania w wielu częściach świata. Każda ze stron chce ubić jak najlepszy interes. Bądź jednak w stanie sprawiedliwie ocenić proponowaną stawkę i nie zmuszaj sprzedawcy do zaniżenia ceny poniżej jego godności. Jeżeli stać cię na podróżowanie, to stać cię też, żeby zapłacić za coś kilka $ więcej.
Nie umiesz się targować i masz poczucie, że przepłaciłaś? Pamiętaj, że wspierasz mały biznes, pojedynczą osobę i jej rodzinę, a co za tym wspierasz lokalną społeczność, a nie wielki koncern.
3. Minimalizuj odpady
Nie ma wątpliwości co do tego, że turystyka przyczynia się do zaśmiecania świata. Najbardziej odczuwają to miejsca popularne turystycznie, w których gospodarka odpadami nie istnieje lub jest bardzo słabo rozwinięta. Często chodzi o lokalizacje, które są podróżniczego synonimem raju. Szczególnie tam miej to na uwadze! Przygotuj się odpowiednio do podróży, żeby na miejscu móc minimalizować odpady, z plastikiem na czele oczywiście.
4. Pomijaj główne atrakcje na rzecz mniejszych
Czy pomijanie atrakcji “must see” sprawi, że Twoja podróż nie będzie pełna? Absolutnie. Ludziom ciężko wyobrazić sobie powrót z Rzymu, bez zbliżenia się do Fontanny Trevi, a przecież prawdziwe życie miasta toczy się gdzie indziej. Niewiele stoi na przeszkodzi odwiedzać popularne atrakcje, kiedy nie są przeciążone ruchem turystycznym. Jednak w sezonie, overtourism przyczynia sie do korków, utrudnień w ruchu pieszym, hałasu i generalnie zakłóca codzienne życie mieszkańcom. W przypadku atrakcji w okolicznościach przyrody, konsekwencjami jest zazwyczaj zaśmiecenie, zakłócanie spokoju i niszczenie przyrody. Szukaj więc takich atrakcji, które pokażą Ci autentyczne oblicze danego miejsca, z dala od tłumów.
5. Traktuj wszystkich ludzi jak równych sobie
Często robimy to nieświadomie, zakładając z góry, że ktoś nieznajomy może chcieć nas oszukać. Innym razem zaczynamy zadzierać nosa, bo przybywamy z bogatszej części świata i wydaje nam się, że na więcej możemy sobie pozwolić. Byłam świadkiem tego typu zachowań w różnych podróżach. Tym bardziej uczulam na równe traktowanie innych, niezależnie od tego, gdzie się podróżuje.
Nie nastawiaj się też, że pułapka czeka na każdym rogu. Tylko dlatego, ze dane miejsce jest ci obce, nie oznacza to, że otaczaja cię ludzie ze złymi zamiarami.
6. Szanuj lokalną kulturę niezależnie od swoich poglądów
Nie wszystko musi się nam podobać, nie ze wszystkim musimy się zgadzać. Mimo wszystko odwiedzając dane miejsce, pamiętajmy, że nie jesteśmy u siebie. Nie traktujmy swoich przekonań, wierzeń, przyzwyczajeń jako jedynych słusznych. Nasza rzeczywistość jest tylko jedną z wielu, a z każdej można wyciągnąć coś wartościowego na powrót do domu. Tak wygląda świadome podróżowanie.
Jeżeli wracasz z podróży z poczuciem niesprawiedliwości w jakimś temacie, najlepsze co możesz zrobić to odnaleźć organizację non-profit zajmującą się danym problemem i wesprzeć ją finansowo.
7. Naucz się choćby kilku słów w danym języku
Rada być może stara jak świat, ale również zalicza się do świadomego podróżowania. Znajomość choćby kilku słów w danym języku to oznaka zainteresowania danym miejscem i kulturą. To też sposób na okazanie mieszkańcom odwiedzanego miejsca szacunku.
8. Zastanów sie dwa razy zanim otagujesz lokalizacje na Instagramie
Geotag nie jest z założenia zły. Zaczyna szkodzić dopiero kiedy chodzi o miejsca ochrony przyrody, zwierząt i naturalne, nie zalane jeszcze falą turystów lokalizacje. W ostatnich latach kilka parków narodowych jak np. Grand Teton w Wyoming czy Banff w Kanadzie zaczęło odczuwać skutki gwałtownego wzrostu popularności wywołanej Instagramem. Zamiast miłośników przyrody, na miejscu zaczeły zjawiać sie tłumy turystów napalonych na powtórzenie zdjęcie, jakie zobaczyli na Instagramie.
Jeszcze poważniejszym problemem może być dodawanie geotagów w parkach narodowych z dzikimi zwierzetami. Zdarzały się przypadki, ze z tej funkcji korzystali kłusownicy, a oznaczona lokalizacja pomagała im w namierzeniu zwierzat.
Im większy profil prowadzisz, tym większa spoczywa na tobie odpowiedzialność. Zanim dodasz lokalizację, zastanów się dwa razy czy nie szkodzisz w ten sposób miejscu, które odwiedzasz.
9. Nie dokarmiaj dzikich zwierząt
Niezależnie czy to karmienie kaczek czy małp – wyrządzasz w ten sposób szkodę, a nie pożytek. Uzależniając dzikie zwierzęta od człowieka, sprawiasz, że przestają polować, a co za tym idzie odbierasz im wolność. Zdecydowanie nie służy im też przetworzona żywność. Ponadto dokarmiając dziekie zwierzęta stwarzasz też zagrożenie dla siebie i innych, np. ryzykujesz zarażenie się wścieklizną.
10. Bądź etycznym fotografem
Traktuj ludzi po ludzku, a nie jak obiekt do sfotografowania. Rozmawiaj i słuchaj, przedstawiaj historie w najbardziej autentyczny sposób i szanuj, kiedy ktoś nie życzy sobie zdjęcia. W fotografowaniu przyrody przestrzegaj zasad. Nie wchodź tam, gdzie istnieje zakaz fotografowania, nie niszcz niczego po drodze tylko po to, żeby zrobić zdjęcie.
11. Unikaj najpopularniejszych miast w sezonie
Coraz więcej miast ma w sezonie problemy z liczbą odwiedzających, która z roku na rok rośnie. Dubrovnik boryka się latem z masami turystów, w dużej mierze przypływających statkami. Planujesz wybrać się w sezonie? Zamiast tego rozważ np. Cavtat lub wyspę Miljet czy Korculę.
Wenecja to inny, klasyczny przykład negatywnych skutków masowej turystyki. Alternatywą może być leżąca 40km dalej Padwa, a w odległości do 200km inne atrakcyjne miasta jak Bologna, Modena czy Verona. Masy turystów słabo znosi też m.in. latem Barcelona. Wybierz się do stolicy w zimie, odwiedź w okolicy Gironę lub Tarragonę, albo nastaw się na poznanie mniej znanych hiszpańskich miast jak np. Salamanca, Logroño czy Santillana del Mar.
12. Wspieraj lokalne działalności
Zamiast supermarketu, zrób zakupy w sklepie spożywczym “na rogu”. Rezerwujesz hotel znanej, międzynarodowej sieci? Sprawdź czy w danym miejscu znajdziesz niezależne pensjonaty/hotele/apartamenty. Zamiast napić się kawy w kawiarnii działającej w miastach na całym świecie- wybierz niezależną. Kupuj lokalnie produkowane pamiątki, a nie te, które przypłynęły kontenerowcem z Chin.
13. Podróżuj wolniej
Tanie lotnicze sprawiły w ostatniej dekadzie, że weekend na drugim końcu Europy stał się całkiem standardowym pomysłem na podróż. Ciężko wybrać się gdzieś na miesiąc w standardowym trybie pracy. Warto próbować jednak wydłużać dalsze wyjazdy, a krótkie starać się realizować nieco bliżej miejsca zamieszkania. Wolniejsze podróżowanie sprzyja też głębszego poznawaniu miejsc!
14. Traktuj pokój hotelowy jak własne mieszkanie
Wychodząc z domu wyłączamy światło, biorąc prysznic zakręcamy w trakcie mycia wodę. W hotelach zazwyczaj robimy sobie wakacje od dbania o środowisko. Poproś o niewymienianie ręczników każdego dnia, nie zmieniaj pościeli do czasu wyjazdu, oszczędzaj wodę. Może to małe kroki, ale biorąc pod uwagę wszystkich hotelowych gości – robią różnicę.
15. Zorientuj się w największych problemach lokalnej turystyki i nie powielaj ich
Wybierasz się w miejsce które boryka się z negatywnymi skutkami masowej turystyki? Zorientuj się w głównych problemach i nie powtarzaj ich. Tu może chodzić np. o unikanie noclegów na AirBnb, omijanie przeludnionych atrakcji, ograniczanie odpadów.
Będąc w podróży na dłużej, rozwiązaniem może być też zrobienie czegoś dla lokalnej społeczności lub środowiska. Zbiórka śmieci w parku/na plaży, pieniędzy na konkretny cel, albo po prostu wspieranie w jeden z prostszych sposobów wspomnianych wyżej.
16. Odkrywaj kuchnię roślinną
Daj szansę kuchni roślinnej! Na świadome podróżowanie składa się również zawartość naszego talerza.
Restauracje ze świetną wege kuchnią są na porządku dziennym w dużych miastach na całym świecie. Coraz więcej tradycyjnych lokali oferuje w karcie dobre wegetariańskie lub wegańskie opcje. Otwórz się na nowe smaki nie tylko w temacie nowej kuchni, ale też jej roślinnych alternatyw. Nie jesz mięsa na co dzień, ale lubisz próbować nowych, niekoniecznie wege dań w podróży? Można i tak. Sama robiłam podobnie, kiedy zdarzało mi się jeść mięso.
17. Stawiaj na przemieszczanie się drogą lądową, tam gdzie to możliwe
Nie wszędzie da się dotrzeć lądem, nie zawsze mamy na to czas. Mimo wszystko szukając połączeń na krótszych dystansach warto rozglądać się alternatywami przyjaznymi środowisku. Na lot z Warszawy do Gdańska czy Krakowa nie widzę większej wymówki, kiedy można zastąpić go szybkim, kolejowym połączeniem.
W Europie coraz popularniejsze są pociągi nocne. 12h podróż nocą w wagonie leżącym, to zupełnie inna jakość podróży i oszczędność czasu, w porównaniu z pokonaniem tego samego dystansu w ciągu dnia. Szukaj alternatyw na lot samolotem, tam gdzie to możliwe.
Świadome podróżowanie – jak podróżować w etyczny sposób
